Dokumenty i publikacje

• Orzeczenia
• Konstytucje
• Ustawy
• Konwencje
• Traktaty UE
• Dyrektywy
• Noty komunikacyjne ETPCZ
• Komunikaty prasowe ETS
• Komunikaty prasowe Trybunału Konstytucyjnego
• Komitet Praw Człowieka
• Ministerstwo Sprawiedliwości
• Biuletyny
• Stanowiska RPO
• Raporty
• Linki

Współpraca

• Autorzy
• WPiA UW
• CEE TRUST
• Centrum Praw Człowieka
• Wydarzenia

Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 29 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach w zakresie, w jakim wyklucza prawo do nabycia emerytury w obniżonym wieku emerytalnym przez mężczyznę, który osiągnął wiek 60 lat i – odpowiednio jak kobieta, która osiągnęła wiek 55 lat – posiada długoletni staż ubezpieczeniowy (tj. co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy), jest niezgodny z art. 32 i art. 33 Konstytucji, Wyłączenie mężczyzn z prawa do wcześniejszej emerytury stanowiło niczym nie uzasadnione pominięcie ustawodawcze.

Z omówienia wyroku TK:

4. Uprzywilejowanie wyrównawcze służy zapewnieniu faktycznego równouprawnienia podmiotom, które inaczej znajdowałyby się w rzeczywiście gorszej sytuacji. Realnie występujące nierówności między mężczyznami i kobietami (zróżnicowanie biologiczne i społeczne), uzasadniają wprowadzenie innej dla obu płci granicy wieku i stażu ubezpieczeniowego: niższej dla kobiet, wyższej dla mężczyzn (o 5 lat w stosunku do stażu ubezpieczeniowego kobiet). Do mężczyzn i kobiet należy stosować generalną regułę, że podobne podmioty prawa mają być traktowane podobnie. Wspólną cechą obu grup w przypadku wcześniejszej emerytury jest – uwzględniając uprzywilejowanie wyrównawcze – długi staż ubezpieczeniowy. Zakwestionowany przepis nadmiernie uprzywilejował kobiety, dyskryminując mężczyzn, ponieważ musieli oni być w każdym przypadku niezdolni do pracy, by uzyskać prawo do wcześniejszej emerytury.

5. Zgodnie z zasadą wzajemności, prawo do świadczeń emerytalnych jest powiązane z udziałem przyszłego emeryta w tworzeniu funduszu ubezpieczeniowego (przez opłacanie składek). Zasady wzajemności i sprawiedliwości społecznej wymagają, by gromadzenie pieniędzy na przyszłą emeryturę umożliwiało korzystanie z tych środków, a ponadto, by okres pobierania świadczenia pozostawał w odpowiedniej proporcji do okresu opłacania składek. Nieprzyznanie mężczyznom posiadającym odpowiednio dłuższy od kobiet staż ubezpieczeniowy uprawnienia do wcześniejszej emerytury, w sytuacji nadumieralności mężczyzn oraz znacznie krótszego od kobiet przeciętnej długości życia, narusza wskazane zasady.

• treść orzeczenia