Orzeczenie: Drassich przeciwko Włochom
OMÓWIENIE POCHODZI Z PUBLIKACJI BIBLIOTEKI TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO "Wokanda Luksemburga i Strasburga" Nr 12/07.
opracował dr Przemysław Mikłaszewicz
Główne tezy uzasadnienia:
1. Dyspozycja art. 6 ust. 3 EKPC rodzi konieczność dołożeniaszczególnych starań w celu poinformowania osoby zainteresowanej o„oskarżeniu”. Akt oskarżenia pełni kluczową rolę w postępowaniu karnym,zaś art. 6 ust. 3 lit. a EKPC przyznaje oskarżonemu prawo do byciapoinformowanym nie tylko o przyczynie oskarżenia, tzn. o zarzucanych muczynach, które stanowią podstawę oskarżenia, lecz także o kwalifikacjiprawnej tych czynów – i to w sposób szczegółowy.
2. Znaczenie tej dyspozycji powinno być oceniane w kontekściebardziej generalnego prawa do rzetelnego procesu sądowegogwarantowanego w art. 6 ust. 1 EKPC. W sprawach karnych precyzyjne ipełne poinformowanie o zarzutach ciążących na oskarżonym, a zatem okwalifikacji prawnej czynu, którą może przyjąć sąd, jest istotnymwarunkiem rzetelności procesu sądowego.
3. Przepis art. 6 ust. 3 lit. a EKPC nie przewiduje żadnejszczególnej formy w jakiej oskarżony powinien zostać poinformowany ocharakterze i przyczynie oskarżenia. Istnieje jednak związek międzyliterami a oraz b art. 6 ust. 3 EKPC i prawo dopowyższej informacji powinno być rozpatrywane w świetle prawaoskarżonego do przygotowania obrony. Jeśli sąd orzekający w sprawiekarnej posiada kompetencję do przekwalifikowania faktów, którychdotyczy akt oskarżenia, powinien upewnić się, że oskarżony miał w tymzakresie możliwość wykonywania swojego prawa do obrony w sposóbrzeczywisty i skuteczny (d’une manière concrète et effective). Oznaczato, że oskarżony powinien być w stosownym czasie poinformowany nietylko o przyczynie oskarżenia (o czynach, które stanowią podstawęoskarżenia), lecz także o prawnej kwalifikacji tych czynów – i to wsposób szczegółowy.
4. W niniejszej sprawie przekwalifikowanie prawne czynu miałomiejsce w czasie narady Sądu Kasacyjnego. Ponadto nie wydaje się, byoskarżonego uprzedzono na wcześniejszym etapie postępowania omożliwości zmiany kwalifikacji zarzutów. W tych okolicznościach niewykazano, że skarżący został uprzedzony o możliwości zmianykwalifikacji prawnej oraz że miał możliwość prowadzenia w sposóbkontradyktoryjny sporu w zakresie nowego oskarżenia.
5. Choć przepisy objęte kwalifikacją przed i po zmianie znajdują sięw tej samej części k.k., różnią się jednak w zakresie elementukonstytuującego przestępstwo. Nie jest rolą ETPC ocena zasadnościargumentów obrony, które oskarżony mógłby podnieść gdyby miał możliwośćprowadzenia sporu w zakresie nowego oskarżenia. Trybunał stwierdzatylko, że można zakładać (qu’il est plausible de soutenir), iżwspomniane argumenty byłyby inne niż te podniesione w sprawie.
6. W sytuacji, gdy ETPC stwierdza, że skarżący został skazany wramach postępowania dotkniętego naruszeniem wymogów art. 6 EKPC,przeprowadzenie nowego procesu lub wznowienie postępowania na wniosekskarżącego jest co do zasady odpowiednim środkiem naprawienianaruszenia Konwencji.
