Orzeczenie: D.H. i inni przeciwko Czechom
Główne tezy uzasadnienia:
1. Zgodnie z orzecznictwem ETPC dyskryminacja oznacza odmiennetraktowanie osób znajdujących się w podobnej sytuacji bez obiektywnegoi rozsądnego uzasadnienia. Artykuł 14 EKPC (zakaz dyskryminacji) niezabrania jednak traktowania określonych grup w sposób odmienny w celukorektury faktycznych nierówności; w pewnych sytuacjach zaniechaniedokonania takiej korektury poprzez odmienne traktowanie może prowadzićdo naruszenia art. 14 EKPC.
2. Polityka państwa lub ogólne środki, które wywołująnieproporcjonalnie szkodliwe skutki w stosunku do określonej grupy,mogą być uznane za dyskryminację bez względu na fakt, że nie sąadresowane do tej grupy. Niezgodna z Konwencją dyskryminacja może byćwynikiem sytuacji faktycznej.
3. Dyskryminacja ze względu pochodzenie etniczne jest formądyskryminacji rasowej. Taka postać dyskryminacji jest szczególniekrzywdząca i ze względu na jej zgubne konsekwencje wymaga ze stronywładz krajowych zachowania szczególnej czujności i energicznej reakcji.Władze krajowe powinny zastosować wszelkie dostępne środki w celuzwalczania rasizmu, wzmacniając w ten sposób demokratyczną wizjęspołeczeństwa w którym różnorodność nie jest postrzegana jakozagrożenie, lecz jako źródło bogactwa. Żadna różnica w traktowaniu,która jest oparta w całości lub w decydującym stopniu na pochodzeniuetnicznym, nie może być obiektywnie uzasadniona we współczesnymspołeczeństwie demokratycznym opartym na zasadach pluralizmu iposzanowania odmienności kulturowej.
4. Jeśli chodzi o ciężar dowodu w tego typu sprawach, z orzecznictwaETPC wynika, że jeśli skarżący wykaże różnice w traktowaniu, na Rządziespoczywa obowiązek wykazania, że odmienne traktowanie było uzasadnione.
5. Nie we wszystkich sprawach o naruszenie Konwencji należyrygorystycznie znajduje zastosowanie zasada affirmanti incumbitprobatio. W pewnych sytuacjach, gdy wiedza co do zdarzeń pozostaje wcałości lub w dużej mierze w gestii władz krajowych, ciężar dowodu możespoczywać na państwie. Trybunał nie wykluczał w swoim orzecznictwie, żepaństwo może być zobowiązane do odparcia zarzutów odyskryminację nawet wówczas, gdy w danych okolicznościach taki dowódbraku dyskryminacji byłoby trudno przeprowadzić.
6. W zakresie oceny wpływu danych regulacji lub praktykikrajowej na jednostkę lub określoną grupę statystyki, które wydająrzetelne i istotne mogą być dowodem prima facie nierównego traktowania.Nie oznacza to jednak, że do wykazania pośredniej dyskryminacjikonieczne jest przedstawienie dowodów statystycznych.
7. W sytuacji, gdy władzom krajowym przysługuje swoboda w zakresiedecyzji, które mogą ingerować w prawa gwarantowane w Konwencji,istnienie gwarancji proceduralnych dla jednostki ma szczególneznaczenie dla oceny czy regulując daną kwestię państwo mieściło się wdopuszczalnym marginesie swobody.
8. W niniejszej sprawie w przypadku uregulowań dotyczących systemuszkolnictwa brak było zabezpieczeń gwarantujących uwzględnienie przezpaństwo szczególnych potrzeb romskich dzieci jako członków grupyznajdującej się w niekorzystnym położeniu. Na skutek istniejącychrozwiązań wspomniane dzieci były umieszczane w szkołach dla umysłowoupośledzonych, gdzie program szkolny był uboższy niż w pozostałychplacówkach oświatowych i gdzie były one odizolowane od rówieśników zinnych grup społecznych. Doszło do naruszenia art. 14 (zakazdyskryminacji) w związku z art. 2 Protokołu nr 1 do EKPC (prawo donauki).
