Orzeczenie: Stoll przeciwko Szwajcarii
OMÓWIENIE POCHODZI Z PUBLIKACJI BIBLIOTEKI TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO "Wokanda Luksemburga i Strasburga" Nr 12/07.
opracował dr Przemysław Mikłaszewicz
Główne tezy uzasadnienia:
1. Brzmienie art. 10 ust. 2 EKPC (ograniczenia swobody wypowiedzi) wjęzyku autentycznym angielskim różni się od brzmienia w językufrancuskim – drugim języku autentycznym. O ile w tekście angielskimmowa jest o ograniczeniu swobody wypowiedzi ze względu na zapobieżenieujawnieniu informacji uzyskanej poufnie (for preventing the disclosureof information received in confidence), to tekst francuski mówi ozapobieganiu ujawnieniu informacji poufnych (pour empêcher ladivulgationd’informations confidentielles). Wobec różnicy brzmienia dwóchjednakowo autentycznych tekstów Konwencji ustalenie znaczeniaprzywołanego przepisu wymaga odwołania się do art. 33 Konwencjiwiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r. Zgodnie z ustępem 4 tegoprzepisu gdy porównanie tekstów autentycznych wykazuje różnicę wznaczeniu, której nie usuwa zastosowanie artykułów 31 i 32 Konwencjiwiedeńskiej, należy przyjąć znaczenie, które przy uwzględnieniuprzedmiotu i celu traktatu najlepiej godzi te teksty. Trybunałprzyznaje, że przepisy EKPC umożliwiające ograniczanie gwarantowanych wniej praw powinny być interpretowane zawężająco. Jednak w brakuprzeciwnych wskazań wynikających z prac przygotowawczych EKPC (travauxpréparatoires) należy przyjąć takie rozumienie przytoczonego fragmentuart. 10 ust. 2 Konwencji, które obejmuje wszystkie informacje poufne –zarówno ujawnione przez osobę zobowiązaną do zachowania tajemnicy, jaki przez osoby trzecie, w szczególności dziennikarzy.
2. Sprawa dotyczyła rozpowszechnienia informacji o strategii, którąmiał przyjąć rząd szwajcarski w rozmowach dotyczących majątków ofiarHolokaustu i roli Szwajcarii w wydarzeniach II Wojny Światowej. Wolnośćprasy jest szczególnie ważna w sprawach, w których działania władzpublicznych, ze względu na ich poufny lub niejawny charakter, umykająkontroli demokratycznej lub sądowej. Skazanie dziennikarza zaujawnienie niejawnych informacji może zniechęcić dziennikarzy doinformowania społeczeństwa o sprawach mających publiczne znaczenie.
3. Ocena dopuszczalności ograniczenia swobody wypowiedzi powinnauwzględniać fakt, że w niniejszej sprawie ważenie odbywa się międzydwoma interesami publicznymi: interesem czytelników w dotarciu doinformacji oraz interesem władz w zapewnieniu odpowiednich warunkówprowadzenia negocjacji dyplomatycznych. Nawet częściowe ujawnienietreści raportu ambasadora Szwajcarii w Stanach Zjednoczonych mogłonaruszyć atmosferę dyskrecji konieczną w stosunkach dyplomatycznych inegatywnie wpłynąć w szczególności na negocjacje prowadzone przezSzwajcarię.
4. Biorąc pod uwagę fakt, że szwajcarski Trybunał Federalnyskontrolował zasadność nadania raportowi klauzuli poufności i zważyłkonkurujące ze sobą interesy, nie można uznać, że formalne ujęcietajemnicy występujące w art. 293 k.k. stało na przeszkodzie kontroli wostatniej instancji zgodności ograniczenia swobody wypowiedzi z art. 10EKPC.
5. Skrócona i uproszczona forma spornych artykułów prasowych, któramogła wprowadzać czytelników w błąd co do postawy ambasadora Szwajcariiw Stanach Zjednoczonych, poważnie zmniejszyła znaczenie wypowiedzidziennikarskich dla debaty publicznej podlegającej ochronie na mocyart. 10 EKPC.
6. Kara została orzeczona wobec skarżącego po publikacji spornychartykułów. Ponadto wysokość wymierzonej grzywny (około 476 EUR) byławzględnie niska, zaś podstawę jej orzeczenia stanowił przepis k.k. owykroczeniach. Jeśli chodzi o odstraszający efekt kary, Trybunałuznaje, że nawet jeśli taki skutek wiąże się z każdym orzeczeniemsankcji o charakterze penalnym, to w niniejszej sprawie należy wziąćpod uwagę relatywnie niską wysokość grzywny.
TreĂĹÄĹ:
Autorem komentarza jest Przemysław Szabat, student I roku WP ...